ارزیابی درمان‌های تزریق خون و طحال برداری در بیماران تالاسمی

چکیده مقدمه: تالاسمی شایع‌ترین بیماری وراثتی دنیاست که در بعضی از کشورها از جمله اطراف مدیترانه و ایران شیوع دارد. طبق بررسی‌های انجام شده میزان شیوع تالاسمی مینور در شهرستان رشت 5/8% و شیوع تالاسمی ماژور 1 به 1600 است. از آنجایی که این بیماری درمان ‌ناپذیر و مزمن است و روش‌های درمانی صرفاً حمایتی‌ هستند، بدیهی‌ست که وجود روشی مناسب و منظم، آنها را در تحمل رنج درمان یاری می‌کند. هدف :بررسی اطلاعات دموگرافیک، آزمایشگاهی و بالینی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور تحت درمان تزریق دائم خون در مرکز آموزشی درمانی 17 شهریور رشت و ارزیابی درمان آنان. مواد و روش‌ها: در مطالعه‌ای توصیفی در سال 1381 با جمع آوری اطلاعات گذشته‌ و آینده نگر از 400 بیمار مبتلا به تالاسمی ماژور که تقریباً ماهانه برای تزریق خون و کنترل به بیمارستان 17 شهریور رشت مراجعه می‌کردند علاوه بر اطلاعات دموگرافیک، شاخص‌هایی نظیر میزان سطح متوسط هموگلوبین قبل از تزریق، فاصله زمانی بین دو تزریق، نیاز خون سالانه، کیسه‌های خون تزریقی، بیماری قلبی، بزرگی طحال، طحال برداری ثبت شد. نتایج: 25/50% موارد مذکر و میانگین سنی بیماران 77/5 73/15 سال بود. 7/32% خانواده‌ها 5 فرزندیا نیز بیشتر داشتند و 30%، فرزند اول خانواده بودند. متوسط سن شروع تزریق خون39/2367/31 ماه بود. تنها 1/11% از بیماران تالاسمی ماژور، میانگین هموگلوبین قبل ازتزریق بالای g‏r/dL 5/9 و کمتر از نیمی از آنها (8/45%) میانگین فواصل تزریق خون کمتر از 28 روز داشتند. ضمناً حدود 3/1 بیماران طحال برداری شده بودند. در این بررسی ارتباط معنی‌داری بین تحصیلات پدر و سطح اقتصادی خانواده با مراجعه منظم و بموقع برای تزریق خون وجود داشت. نتیجه گیری: به نظر می‌رسد، فواصل تزریق خون نسبت به مطالعه‌های قبلی روند مطلوبی را به سوی کوتاه‌تر شدن پیمودند ولی تا حصول به میزان مطلوب هموگلوبین قبل از تزریق خون مطلوب که طبق دستور WHO بالاتر از gr/dL 5/9 می‌باشد راه زیادی در پیش است. بدیهی است مطالعات منظم دو سالانه می‌تواند سیر صعودی یا حتی نزول کفایت درمان را در این بیماران نشان ‌دهد